Maş Fasulyesi Tohum Hasadı Artıklarının Hayvan Beslemede Kullanılabilme Potansiyeli

Anavatanı Hindistan olan maş fasulyesi türü, uzun yıllardan beri ülkemizde insan beslenmesinde kullanmak amacıyla yetiştirilmektedir. Bu araştırmada yetiştiriciliği yapılan yerel genotiplerinin ve yurt dışından temin edilen tescilli çeşitlerin tohum hasadı yapıldıktan sonra kalan kısımlarının yem olarak kullanılabilme potansiyelinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme arazilerinde 2019 yılında, tesadüf blokları deseninde faktöriyel düzenlemede üç tekerrürlü kurulmuştur. Çalışmada, 18 genotipi 4 adet çeşit (Jade-AU, Vidiyala, Partow Kalkınısh) kullanılmıştır. Bitki kısımları olarak, hasadından gövde, yaprak bakla kabukları Çalışmada asit deterjanlarda çözünen lif içeriği (ADF), nötr (NDF), lignin (ADL), selüloz, toplam sindirilebilir besin maddesi (TSBM), nisbi değeri (NYD) metabolik enerji (ME) parametreleri incelenmiştir. Elde bulgulara göre genotiplerde NDF % 37.72-46.92, ADF 24.40-34.11, ADL 6.19-9.93, TSBM 57.30 - 69.84, selüloz 15.92-24.17, NYD 142.07-193.46 ME 8.61- 9.89 MJ kg-1 arasında değişmiştir. ADF, NDF, kabuklarında yüksek değerlere sahip olsa da, değerlerine ait sınıflandırmalar bakımından belirlenen değerler gövde kısmında tespit edilmiştir. TSBM, NBY özelliklerinde kısmı olmuştur. Sonuç en iyi değerleri bitki artıklarının belirlenmiş olup, genotip çeşitler 21 B 01 ile 27 S 08 genotiplerinde sonuçlar doğrultusunda hayvan beslemede potansiyel bir olabileceği düşünülmektedir.